Kategorie
Alimenty na dziecko Alimenty na żonę Alimenty na męża Alimenty na rodzica Zaległości alimentacyjne Wysokość alimentów Uchylenie alimentów Alimenty na wnuki InneAutor: Zuzanna Lewandowska • Opublikowane: 2022-06-05 • Aktualizacja: 2025-01-17
Rodzice są obowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Zakres tych świadczeń zależy nie tylko od usprawiedliwionych potrzeb dziecka, ale również od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji. Raz ustalona kwota alimentów może być zmieniona. W dzisiejszym artykule omówimy przesłanki podwyższenia alimentów na dziecko, jak również istotne informacje co do postępowania dowodowego.
Co do zasady rodzice mają obowiązek partycypowania w kosztach utrzymania i wychowania dziecka. Wyjątkiem od tej sytuacji jest przypadek, gdy dziecko posiada swój majątek, z którego dochody wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Obowiązek alimentacyjny trwa nie do czasu uzyskania przez dziecko pełnoletności, ale do momentu, gdy będzie w stanie samodzielnie się utrzymać. Nie jest więc zależny od ukończenia przez dziecko 18 roku życia ani nawet od zakończenia nauki.
Alimenty na dziecko mogą zostać ustalone w wyroku rozwodowym, jak również wyrokiem sądu rejonowego – sądu opiekuńczego na skutek wniesionego przez pełnoletnie dziecko lub przedstawiciela ustawowego dziecka małoletniego pozwu o alimenty. Świadczenia alimentacyjne mogą zostać ustanowione także na mocy ugody sądowej lub ugody zawartej przed mediatorem. Ich zakres zależy nie tylko od potrzeb dziecka, które muszą być usprawiedliwione, ale także od możliwości zarobkowych i majątkowych osoby zobowiązanej do alimentacji.
Przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego przewidują możliwość żądania zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego w razie tzw. zmiany stosunków. Ma to szczególne znaczenie w sytuacji, gdy obowiązek alimentacyjny zostanie ustalony na małe dziecko. Oczywiste jest, że jego potrzeby, a tym samym koszty utrzymania i wychowania, zmieniają się na przestrzeni lat.
Zmiana wysokości alimentów określonych wyrokiem sądu, ugodą sądową lub ugodą zawartą przed mediatorem jest możliwa, gdy zmianie uległy okoliczności mające wpływ na ustalenie wysokości świadczenia alimentacyjnego. Aby uzyskać zwiększenie wysokości należnych alimentów, należy wnieść stosowny pozew.
WAŻNE!
Postępowanie sądowe w zakresie podwyższenia alimentów skupia się na wykazaniu, że w czasie pomiędzy poprzednim rozstrzygnięciem w zakresie alimentów a dniem złożenia pozwu o ich podwyższenie nastąpiła zmiana okoliczności, które były podstawą poprzedniego rozstrzygnięcia.
Jedną z najczęstszych przyczyn występowania z pozwem o podwyższenie alimentów jest zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb małoletniego. Trzeba pamiętać o tym, że dziecko rośnie i rozwija się, a więc wzrastają też jego codzienne potrzeby związane z wyżywieniem, odzieżą, kosmetykami czy środkami czystości. Często zdarza się, że potrzeby dziecka wzrastają w jeszcze większym stopniu z uwagi na wykrytą chorobę przewlekłą czy inne schorzenie wymagające szczególnej opieki.
Przykład:
Alimenty zostały ustalone, gdy dziecko było w wieku przedszkolnym, a obecnie uczęszcza do szkoły, chodzi na zajęcia dodatkowe i zajęcia sportowe, a lekarz pediatra zalecił regularne uczęszczanie na fizjoterapię w związku z wadami postawy. W dodatku u dziecka stwierdzono atopowe zapalenie skóry, co wiąże się z koniecznością kupowania specjalistycznych, aptecznych kosmetyków.
W niektórych przypadkach przesłanką do żądania podwyższenia alimentów jest nie tylko sytuacja dotycząca dziecka, ale przede wszystkim sytuacja dotycząca rodzica, który sprawuje nad nim wiodącą opiekę. Dużo rzadziej do podwyższenia alimentów dochodzi tylko wskutek zwiększenia się możliwości zarobkowych lub majątkowych osoby zobowiązanej do płacenia alimentów.
Przykłady:
Pogorszenie się sytuacji osobistej lub zarobkowej rodzica, który mieszka z dzieckiem na stałe i sprawuje nad nim wyłączną opiekę, pogorszenie stanu jego zdrowia, utrata pracy, narodziny dziecka w nowym związku.
Pozew o podwyższenie alimentów musi zawierać wyraźnie określone żądanie. Należy więc wprost wskazać kwotę pieniężną, do której obecne alimenty mają zostać powiększone. Różnicę pomiędzy obecnymi alimentami a dochodzoną kwotą należy wyszczególnić ze wskazaniem, co się składa na poszczególne wydatki, jak również udowodnić, np. przedkładając faktury imienne za okres ostatnich 3 miesięcy poprzedzających wniesienie pozwu, wnosząc o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków lub przesłuchania stron.
Ponadto w pozwie można zawrzeć wniosek o dołączenie do sprawy akt innego postępowania sądowego, tj. tego postępowania, w którym zapadło wcześniejsze rozstrzygnięcie w przedmiocie świadczenia alimentacyjnego. Wynika to z faktu, że sąd i tak musi ustalić, czy rzeczywiście doszło do zmiany okoliczności mających wpływ na ustalenie alimentów w określonej wysokości.
WAŻNE!
Kwota alimentów nie może zostać określona jedynie ogólnikowo. Powód powinien nie tylko wyszczególnić pozycje składające się na dochodzoną kwotę, ale także przedłożyć dokumenty na okoliczność ich poniesienia, np. faktury imienne.
Wartością przedmiotu sporu w sprawach o podwyższenie alimentów jest kwota, o którą chce się podwyższyć dotychczasowe alimenty, pomnożona razy 12 miesięcy.
Przykład:
Poprzednio zasądzone alimenty wynosiły 500 zł. W chwili obecnej rodzic składa pozew o podwyższenie alimentów do kwoty 1000 zł. Różnica wynosi więc 500 zł, a wartość przedmiotu sporu będzie wynosić 6000 zł (= 500 zł x 12 miesięcy).
Pozew o podwyższenie alimentów należy zawsze złożyć do sądu rejonowego, niezależnie od wartości przedmiotu sporu oraz niezależnie od tego, czy dotychczasowe alimenty zostały ustalone przez sąd rejonowy (sąd opiekuńczy), czy przez sąd okręgowy w postępowaniu rozwodowym.
Pozew należy złożyć do sądu miejscowo właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej, czyli dziecka. Pozew można wnieść także do sądu właściwości ogólnej, tj. do sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub pobytu pozwanego. Jeżeli brak jest podstaw do wytoczenia powództwa według przepisów o właściwości ogólnej, powództwo należy wytoczyć przed sąd miejsca zamieszkania powoda (dziecka).
Do pozwu o podwyższenie alimentów należy zawsze załączyć odpis skrócony aktu urodzenia dziecka oraz dokument, który określa obecny zakres obowiązku alimentacyjnego, którym jest np. wyrok sądu ze stwierdzeniem prawomocności lub klauzulą wykonalności, ugoda sądowa z klauzulą wykonalności lub ugoda zawarta przed mediatorem i zatwierdzona przez sąd. Brak tych dokumentów stanowi brak formalny, do którego uzupełnienia wzywa sąd.
WAŻNE!
Odpis skrócony aktu urodzenia dziecka musi zostać przedłożony w oryginale, a dokumenty potwierdzające obecny zakres obowiązku alimentacyjnego – w uwierzytelnionym odpisie a nie kserokopii.
Ponadto do pozwu warto załączyć także inne dokumenty na poparcie naszych twierdzeń. Ich brak nie stanowi, co prawda, braku formalnego, który uniemożliwiłby nadanie sprawie biegu, ale może nawet całkowicie uniemożliwić uznanie powództwa w całości, czyli uzyskanie podwyższenia alimentów w dochodzonej kwocie.
Przykład:
Do pozwu warto załączyć dokumenty dla wykazania wysokości obecnych kosztów utrzymania i wychowania dziecka, jak również dla wykazania możliwości zarobkowych i majątkowych rodzica. Innymi dokumentami będą zaświadczenie o zarobkach, zaświadczenie o posiadaniu statusu bezrobotnego, zaświadczenia lekarskie czy karty leczenia szpitalnego w przypadku chorób przewlekłych mających wpływ na możliwości zarobkowe i majątkowe rodzica sprawującego wyłączną opiekę.[PRZYCISK_3]
Pozew o podwyższenie alimentów powinien zawierać uzasadnienie wraz z wyszczególnieniem konkretnych kosztów utrzymania i wychowania dziecka, względnie także informacje dotyczące sytuacji osobistej, majątkowej, zdrowotnej rodziców. W uzasadnieniu warto opisać ogólnie sytuację opiekuńczo-wychowawczą dziecka, jak również osobiste starania rodziców o wychowanie dziecka. Przede wszystkim jednak należy się skoncentrować na wykazaniu zmiany, jaka nastąpiła pomiędzy poprzednim rozstrzygnięciem a momentem wniesienia pozwu o podwyższenie alimentów.
Osoba dochodząca roszczeń alimentacyjnych jest z mocy prawa zwolniona od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych. Oznacza to, że pozew o podwyższenie alimentów nie podlega opłacie sądowej.
Wzrost potrzeb dziecka związany z wiekiem i rozwojem.
Kiedy mały Janek miał 5 lat, sąd ustalił alimenty na kwotę 600 zł miesięcznie. Obecnie Janek ma 12 lat, uczęszcza do szkoły podstawowej, a jego potrzeby znacznie wzrosły. Oprócz standardowych wydatków na wyżywienie i odzież, doszły koszty związane z dojazdami do szkoły, podręcznikami, zajęciami dodatkowymi z języka angielskiego i robotyki, a także wydatki na rozwijanie pasji, jaką jest gra na gitarze. Dodatkowo, Janek zaczął uprawiać sport, co wiąże się z zakupem sprzętu sportowego i opłatami za treningi. Matka Janka, która sprawuje nad nim pieczę, udokumentowała wzrost wydatków na syna, przedstawiając faktury za zajęcia, rachunki za odzież i obuwie, a także zaświadczenie lekarskie o konieczności stosowania specjalnej diety. W tej sytuacji, wzrost potrzeb Janka, wynikający z jego naturalnego rozwoju i edukacji, stanowi silny argument za podwyższeniem alimentów.
Pogorszenie sytuacji materialnej rodzica sprawującego opiekę.
Pani Anna samotnie wychowuje 8-letnią córkę, Zuzię. Alimenty na dziecko zostały ustalone na kwotę 800 zł. Pani Anna pracowała na umowie o pracę, jednak w wyniku restrukturyzacji w firmie straciła zatrudnienie. Od kilku miesięcy bezskutecznie poszukuje nowej pracy, a jej zasiłek dla bezrobotnych jest znacznie niższy od poprzednich zarobków. W związku z tym, pani Anna ma trudności z pokryciem bieżących wydatków na Zuzię, w tym opłat za mieszkanie, wyżywienie i zajęcia dodatkowe. Pogorszenie sytuacji materialnej pani Anny, będące wynikiem okoliczności od niej niezależnych, stanowi podstawę do ubiegania się o podwyższenie alimentów, aby zapewnić Zuzi odpowiedni poziom życia.
Znaczna poprawa sytuacji finansowej rodzica zobowiązanego do alimentów.
Pan Marek płacił alimenty na syna w wysokości 1000 zł. Od czasu ustalenia tej kwoty, pan Marek awansował w pracy i znacząco wzrosły jego zarobki. Dodatkowo, odziedziczył spadek po zmarłym wuju, co znacząco poprawiło jego sytuację majątkową. Matka dziecka, widząc poprawę sytuacji finansowej ojca, uważa, że zasadne jest podwyższenie alimentów, aby syn mógł korzystać z lepszych warunków rozwoju i edukacji, adekwatnych do możliwości finansowych ojca. W tym przypadku, znaczny wzrost dochodów i majątku ojca dziecka jest argumentem przemawiającym za podwyższeniem alimentów.
Podwyższenie alimentów na dziecko jest możliwe w sytuacji, gdy nastąpiła istotna zmiana okoliczności, które były podstawą do ustalenia pierwotnej kwoty świadczeń. Najczęściej chodzi o wzrost usprawiedliwionych potrzeb dziecka, wynikający z jego wieku, rozwoju, stanu zdrowia czy edukacji, ale również o pogorszenie sytuacji materialnej rodzica sprawującego opiekę lub znaczną poprawę sytuacji finansowej rodzica zobowiązanego do alimentów. Aby skutecznie ubiegać się o podwyższenie alimentów, należy złożyć pozew do sądu rejonowego, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dziecka, dołączając do niego stosowne dokumenty, takie jak odpis aktu urodzenia dziecka, orzeczenie o alimentach oraz dowody potwierdzające zmianę okoliczności, np. faktury, rachunki, zaświadczenia lekarskie czy dokumenty o zarobkach. Pamiętajmy, że kluczowe jest udokumentowanie i rzetelne przedstawienie w sądzie wszystkich okoliczności uzasadniających podwyższenie alimentów, co zwiększa szansę na pozytywne rozstrzygnięcie.
Potrzebujesz pomocy prawnej w sprawie o podwyższenie alimentów? Oferujemy profesjonalne porady prawne online, dostosowane do Twojej indywidualnej sytuacji. Nasi doświadczeni prawnicy specjalizujący się w prawie rodzinnym pomogą Ci przeanalizować Twoją sytuację, ocenić szanse na podwyższenie alimentów oraz przygotować niezbędne dokumenty.
1. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
Porady Prawne online
Dlaczego warto?Numer telefonu pozwoli na kontakt
w przypadku podania nieprawidłowego emaila.
Otrzymasz SMS o wycenie i przygotowaniu
głównej odpowiedzi, a także w przypadku
problemów technicznych. Wiele razy podany
numer pomógł szybciej rozwiązać problem.
Wycenę wyślemy do 1 godziny
* W dni robocze w godzinach od 7 do 20.
* W weekendy i święta do 2 godzin.
Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Pracujemy 7 dni w tygodniu