Ładowanie...

Zmiana ustaleń dotyczących alimentów na dziecko

Autor: Wioletta Dyl • Opublikowane: 2022-06-26 • Aktualizacja: 2025-01-17

Podpisałem z byłą konkubiną przy rozstaniu wniosek u notariusza, iż będę płacił dobrowolnie alimenty w kwocie 2000 zł. Teraz chciałbym tę umowę zerwać, nie chodzi o zmniejszenie świadczeń, tylko o podzielenie ich: 1000 zł będzie szło na konto matki, a drugi tysiąc na konto dziecka z lokatą, aby miała pieniądze po zakończeniu szkoły, oraz zastrzeżenie, że alimenty ustaną, jak córka przestanie się uczyć lub po ukończeniu 26 lat (tym bardziej, że matka zrobiła wszystko, by ograniczyć mi możliwość spotkań z córką). Jak mogę dokonać zmiany ustaleń dotyczących alimentów w ten sposób?

Zmiana ustaleń dotyczących alimentów na dziecko

Określenie warunków związanych z płaceniem alimentów

Stosunek alimentacyjny powstaje z mocy prawa wskutek nawiązania się określonych relacji rodzinnych (pokrewieństwa, powinowactwa bądź przysposobienia), niezależnie od woli stron. Treść obowiązku wynikającego ze stosunku alimentacyjnego wprawdzie określa ustawa, w której przewidziano, że zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego (art. 135 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), jednak nie ma przeszkód, aby obowiązek świadczenia został skonkretyzowany w umowie, ugodzie sądowej albo w orzeczeniu sądowym (argument z art. 138).

Z literatury: „Alimentów można dochodzić w trybie postępowania sądowego. (…) Mogą być także ustalone w drodze umowy zawartej przez strony poza sądem lub w ramach toczącego się postępowania sądowego lub pojednawczego (art. 184 K.p.c.)” [Z. Krzemiński, Alimenty i ojcostwo, Kraków 2006, s. 25].

Z orzecznictwa (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 4 grudnia 2013 r., sygn. akt III CZP 85/1), wynika, że „nie ma przeszkód, aby obowiązek świadczenia został skonkretyzowany w umowie, ugodzie sądowej albo w orzeczeniu sądowym (argument z ).”, ponieważ „stosunek alimentacyjny nie wyróżnia się niczym szczególnym na tle innych stosunków prawnych, które powstają z mocy samego prawa i mają pozaumowną podstawę”.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Zmiana umowy dotyczącej alimentów

W razie zmiany potrzeb uprawnionego lub majątkowych możliwości zobowiązanego można żądać zmiany umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego przez notariusza. Rozwiązanie takie ma ścisły związek z tym, że obowiązek alimentacyjny co do zasady nie jest wykonywany jednorazowo i obejmuje świadczenia powtarzające się, które przeważnie są realizowane przez dłuższy okres. Uzasadnia to potrzebę wprowadzenia mechanizmu, który umożliwia odpowiednią modyfikację treści obowiązku alimentacyjnego w przypadku, gdy zmianie ulega sytuacja, w jakiej znajduje się osoba uprawniona lub zobowiązana do alimentacji. Jest to konstrukcja prawna, którą prawodawca zazwyczaj posługuje się w odniesieniu do stosunków prawnych mających charakter trwały (ciągły). Przykładem jest art. 907 § 2 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym gdy obowiązek płacenia renty wynika z ustawy, każda ze stron może w razie zmiany stosunków żądać zmiany wysokości lub okresu trwania renty, chociażby zostały ustalone w orzeczeniu sądowym lub w umowie.

Niemniej jednak należy pamiętać, że skoro zmiana umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego może oznaczać zmianę wysokości świadczenia alimentacyjnego lub czasu trwania tego obowiązku, tylko zmiana stosunków, która zaistniała po zawarciu umowy, uzasadnia żądanie jej zmiany. Zmiana stosunków może oznaczać zmniejszenie się lub zwiększenie się możliwości finansowych zobowiązanego lub wzrost lub zmniejszenie się potrzeb uprawnionego. Chodzi tu o zmianę wszelkich czynników mających wpływ na potrzeby i możliwości zarobkowe i majątkowe stron. Ważne jest, aby zmiana miała charakter istotny. Natomiast fakt, czy zmiana jest na tyle istotna, żeby zmodyfikować stosunek alimentacyjny – należy do samych stron umowy alimentacyjnej. Niepotrzebna tu jest ingerencja sądów czy też innych organów. Zasada swobody umów umożliwia uprawnionemu i zobowiązanemu takie ułożenie elementów stosunku alimentacyjnego, aby każda z osób była zadowolona.

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Sądowa zgoda na zmianę alimentów

Brak zgody Pana byłej konkubiny na zmianę umowy może spowodować konieczność skorzystania z drogi sądowej.

Proszę pamiętać, że jeżeli umowa o alimenty została zawarta w formie aktu notarialnego (u notariusza), to również zmiany tejże umowy muszą mieć taką samą postać, tj. aktu notarialnego.

Kliknij tutaj i zapytaj prawnika online ›

Przykłady

Znacząca poprawa sytuacji materialnej ojca i wzrost potrzeb dziecka.

Pan Adam i Pani Ewa rozstali się, gdy ich syn, Janek, miał 5 lat. Ustalili u notariusza, że pan Adam będzie płacił 1000 zł alimentów miesięcznie. Po kilku latach pan Adam założył własną firmę, która odniosła duży sukces, a jego dochody znacznie wzrosły. Jednocześnie Janek zaczął uczęszczać do prywatnej szkoły językowej, a także rozwijać swoje sportowe pasje, co wiązało się z dodatkowymi kosztami (sprzęt sportowy, wyjazdy na zawody). Pani Ewa wystąpiła do sądu o podwyższenie alimentów, argumentując to wzrostem usprawiedliwionych potrzeb syna oraz znaczną poprawą sytuacji materialnej ojca. Sąd, po analizie dokumentów finansowych obu stron, podwyższył alimenty do 1800 zł miesięcznie. Ten przykład pokazuje, że zmiana sytuacji materialnej zobowiązanego i/lub wzrost potrzeb uprawnionego (dziecka) mogą być podstawą do zmiany ustaleń alimentacyjnych. Podobnie jak w opisanym problemie, pierwotne ustalenia zostały dokonane u notariusza, jednak w tym przypadku, z powodu braku zgody obu stron, sprawa trafiła do sądu.

 

Pogorszenie sytuacji zdrowotnej matki i konieczność zapewnienia dziecku dodatkowej opieki.

Pan Tomasz zobowiązał się notarialnie do płacenia 1500 zł alimentów na córkę, Zosię. Po pewnym czasie Pani Anna, matka Zosi, poważnie zachorowała i musiała zrezygnować z pracy. W związku z tym, Zosia wymagała dodatkowej opieki, w tym również płatnych zajęć terapeutycznych. Pan Tomasz, rozumiejąc trudną sytuację, zgodził się na podwyższenie alimentów do 2200 zł, z czego część miała być przeznaczona na pokrycie kosztów terapii córki. W tym przypadku zmiana ustaleń alimentacyjnych nastąpiła na drodze porozumienia stron i nie wymagała interwencji sądu. Podobnie jak w pytaniu, pierwotna umowa została zawarta notarialnie, jednak w tym przypadku strony doszły do porozumienia co do jej zmiany.

 

Usamodzielnienie się dziecka i ustanie obowiązku alimentacyjnego.

Pan Karol płacił alimenty na syna, Mateusza, na mocy ugody zawartej u notariusza. Po ukończeniu liceum Mateusz rozpoczął studia zaoczne i podjął pracę na pół etatu, która pozwalała mu na częściowe pokrycie kosztów utrzymania. Pan Karol wystąpił do sądu z wnioskiem o uchylenie obowiązku alimentacyjnego, argumentując, że syn jest w stanie samodzielnie się utrzymać. Sąd, po analizie sytuacji Mateusza, przychylił się do wniosku ojca i uchylił obowiązek alimentacyjny. Ten przykład ilustruje sytuację, w której zmiana okoliczności (usamodzielnienie się dziecka) prowadzi do ustania obowiązku alimentacyjnego. W kontekście zadanego pytania, pokazuje to możliwość określenia warunków ustania alimentów, np. po ukończeniu przez dziecko określonego wieku lub osiągnięciu samodzielności finansowej.

Podsumowanie

 Ustalenia dotyczące alimentów, nawet te zawarte w formie aktu notarialnego, nie są niezmienne. Zgodnie z prawem, w przypadku zmiany okoliczności, takich jak poprawa lub pogorszenie sytuacji materialnej stron, wzrost potrzeb dziecka, jego usamodzielnienie się, czy inne istotne zdarzenia, istnieje możliwość modyfikacji pierwotnych ustaleń. Zmiana ta może nastąpić na drodze porozumienia stron, co wymaga formy aktu notarialnego, lub, w przypadku braku zgody, na drodze sądowej. Kluczowe jest, aby pamiętać, że każda zmiana powinna odzwierciedlać aktualną sytuację i brać pod uwagę zarówno potrzeby dziecka, jak i możliwości finansowe rodziców.

Oferta porad prawnych

Potrzebujesz porady prawnej w zakresie prawa rodzinnego, a w szczególności spraw alimentacyjnych? Oferujemy profesjonalne porady prawne online, dostosowane do Twojej indywidualnej sytuacji. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać szybką i rzetelną pomoc prawną bez wychodzenia z domu. Nasi doświadczeni prawnicy pomogą Ci zrozumieć Twoje prawa i obowiązki, doradzą w kwestiach związanych z ustaleniem, zmianą wysokości, egzekucją alimentów, a także w innych sprawach rodzinnych. Zapewniamy poufność i profesjonalne podejście.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296
3. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
4. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 4 grudnia 2013 r., sygn. akt III CZP 85/1

Porady Prawne online

Dlaczego warto?Numer telefonu pozwoli na kontakt
w przypadku podania nieprawidłowego emaila.
Otrzymasz SMS o wycenie i przygotowaniu
głównej odpowiedzi, a także w przypadku
problemów technicznych. Wiele razy podany
numer pomógł szybciej rozwiązać problem.

Zgadzam się na przesyłanie informacji handlowych przez administratora na podany e-mail zgodnie z ustawą z 18.07.02 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (t. j. Dz. U. 2017 poz. 1219, z późn. zm.).

  Wycenę wyślemy do 1 godziny
* W dni robocze w godzinach od 7 do 20.
* W weekendy i święta do 2 godzin.

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Pracujemy 7 dni w tygodniu