Zmiana nazwiska dziecka na męża matki a alimenty

Administracyjna zmiana nazwiska dziecka a alimenty

Jeżeli zmiana nazwiska stanowiła jedynie czynność administracyjną i nie doszło przy tym do sądowego zaprzeczenia Pana ojcostwa i ustalenia ojcostwa obecnego męża matki dziecka, to Pan, jako ojciec biologiczny i ojciec wskazany w akcie urodzenia, obowiązany jest łożyć na utrzymanie małoletniego dziecka. Obecne nazwisko dziecka nie ma w tym przypadku znaczenia.

Zgodnie bowiem z treścią art. 133 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (K.r.o.): „Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Ponadto, jak wynika z art. 113 § 1 K.r.o.: „Niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów”.

Nie wskazał Pan w swoim zapytaniu, czy został pozbawiony władzy rodzicielskiej, czy też władza rodzicielska została Panu ograniczona. Jednak i to nie ma wpływu na Pański obowiązek alimentacyjny, a z drugiej strony – nie ma wpływu na możliwość realizowania kontaktów z dzieckiem.

Powództwo u zmniejszenie obowiązku alimentacyjnego

Jeżeli jednak, w Pana ocenie, zasądzone alimenty są zbyt wysokie lub nie odpowiadają obecnej sytuacji małoletniego, może Pan wnieść powództwo u zmniejszenie obowiązku alimentacyjnego. Zgodnie bowiem z art. 138 K.r.o.: „W razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego”.

„Ustalenie wystąpienia »zmiany stosunków« oraz jej wpływu na wysokość świadczeń alimentacyjnych należnych uprawnionemu wymaga porównania stanu istniejącego w chwili orzekania o alimentach lub zawierania umowy dotyczącej alimentów ze stanem istniejącym w czasie rozpoznawania powództwa wytoczonego na podstawie art. 138 K.r.o. W orzecznictwie konsekwentnie podkreśla się, że „jedynie zmiana stosunków zaistniała po zamknięciu rozprawy poprzedzającej wydanie wyroku zasądzającego alimenty, może uzasadniać żądanie zmniejszenia lub ograniczenia czasu trwania świadczeń alimentacyjnych (...). Tylko takie rozwiązanie może być uznane za nienaruszające wyrażonej w art. 365 § 1 K.p.c. zasady, iż orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy i inne organy państwowe” (tak wyrok SN z 27.02.1981 r., III CRN 21/81, OSNCP 1981, Nr 11, poz. 217).

Uzasadnione potrzeby dziecka a możliwości zarobkowe rodzica

Należy także podnieść, iż „zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego”. W orzecznictwie utrwalone jest, że „przez usprawiedliwione potrzeby uprawnionego rozumieć należy potrzeby, których zaspokojenie zapewni mu – odpowiedni do jego wieku i uzdolnień – prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy” (uchwała SN (PSIC) z 16.12.1987 r., III CZP 91/86, OSNCP 1988, Nr 4, poz. 42, teza IV]. Sąd Najwyższy podkreśla, że składają się na nie „potrzeby materialne i niematerialne” (...). Obydwa te rodzaje potrzeb są ze sobą sprzężone i tylko ich łączne zaspokojenie zapewnia godziwą egzystencję. (...) Są one uzależnione od indywidualnych cech uprawnionego, tj. od wieku, stanu zdrowia, zawodu, pozycji społecznej i dotychczasowej stopy życiowej [tak uchwała SN (PSIC) z 16.12.1987 r., III CZP 91/86, OSNCP 1988, Nr 4, poz. 42, uzasadnienie tezy III].

Zatem jeżeli uważa Pan, że zasadzone alimenty są wygórowane i nie odpowiadają usprawiedliwionym potrzebom dziecka, a także Pana możliwościom zarobkowym, może Pan starać się o ich zmniejszenie. Jednak, jeżeli nie doszło do zaprzeczenia ojcostwa w stosunku do Pana, to Pan – jako ojciec biologiczny – obowiązany jest to utrzymywania małoletniego dziecka. Proszę jednak pamiętać, iż zmiana nazwiska, czy też pozbawienie (ograniczenie) władzy rodzicielskiej, nie ma wpływu na kontakty z dzieckiem, które dalej Panu przysługują.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
2. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 lutego 1981 r., III CRN 21/81
3. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 r., III CZP 91/86