Ładowanie...

Umorzenie części alimentów z powodu braku pracy

Autor: Izabela Nowacka-Marzeion • Opublikowane: 2022-06-08 • Aktualizacja: 2025-01-17

Zostały mi zasądzone alimenty na dzieci, dokładnie czwórkę. Było to około 2 lat temu, oczywiście po wcześniejszej sprawie rozwodowej. Mieszkam za granicą i przez ponad rok nie płaciłem świadczeń. Utraciłem pracę w czasie pandemii i nie byłem w stanie spłacać alimentów. Matka dzieci od samego początku utrudniała mi kontakt z nimi. Chciałbym spłacać alimenty w jakikolwiek sposób, ale nie mam nawet konta bankowego mojej byłej żony. Czy istnieje możliwość rozpatrzenia przez wymiar sprawiedliwości umorzenia części alimentów ze względu na okresowy brak pracy? I czy w jakikolwiek sposób mógłbym wymusić na niej, by nie utrudniała mi kontaktu z moimi dziećmi? Bardzo przez to wszystko podupadłem na zdrowiu psychicznym. Otrzymywałem groźby z jej strony i byłem nękany na każdy możliwy sposób. Chciałbym odzyskać kontakt z dziećmi i uregulować swój stosunek prawny. 

Umorzenie części alimentów z powodu braku pracy

Brak możliwości umorzenia alimentów

Nie ma możliwości umorzenia alimentów, ani przez sąd ani w jakikolwiek inny sposób. Niestety Pana tłumaczenie, że nie wie Pan, czy adres jest aktualny, czy nie – nie ma znaczenia.

W świetle art. 467 Kodeksu cywilnego „poza wypadkami przewidzianymi w innych przepisach dłużnik może złożyć przedmiot świadczenia do depozytu sadowego jeżeli wskutek okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności, nie wie, kto jest wierzycielem, albo nie zna miejsca zamieszkania lub siedziby wierzyciela; jeżeli wierzyciel nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych ani przedstawiciela uprawnionego do przyjęcia świadczenia; jeżeli powstał spór, kto jest wierzycielem; jeżeli z powodu innych okoliczności dotyczących osoby wierzyciela świadczenie nie może być spełnione”.

Zgodnie z art. 693 1 Kodeksu postępowania cywilnego w postępowaniu o złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego sąd nie bada prawdziwości twierdzeń zawartych we wniosku, ograniczając się do oceny, czy według przytoczonych okoliczności złożenie do depozytu jest prawnie uzasadnione. W literaturze trafnie jednak zwrócono uwagę (por. Jacek Gudowski, Kodeks postępowania cywilnego Komentarz, Część pierwsza Postępowanie rozpoznawcze, Część druga postępowanie zabezpieczające, tom 3, Warszawa 2009, s. 429, i powołana tam literatura), że zwrot „nie bada prawdziwości” nie oznacza, iż w postępowaniu depozytowym w ogóle nie prowadzi się postępowania dowodowego. Podkreśla się przy tym, że sąd ma obowiązek dokonać właściwej oceny prawnej, a więc ewentualnie ustalić, że twierdzenia zawarte we wniosku nie stanowią podstawy złożenia świadczenia do depozytu.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Zadłużenie alimentacyjne

Alimenty można było wpłacać do depozytu sądowego. Jeśli poprosiłby Pan matkę dzieci o numer konta – zapewne by Panu podała.

Ma Pan zadłużenie, które będzie Pan musiał spłacić. Jeśli matka dzieci pobierała zaliczkę alimentacyjną, ma Pan zadłużenie w MOPS/GOPS/GOPR. Tam proszę składać wniosek o raty.

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Kontakty z dziećmi

W zakresie kontaktów – należy złożyć w sądzie wniosek o ustalenie sposobu kontaktowania. Kontakty rodziców z dziećmi stanowią nie tylko prawo ale i obowiązek rodziców i należą do „praw rodzicielskich” wskazanych w art. 48 ust. 2 Konstytucji RP. Utrzymywanie kontaktów z dzieckiem ujmuje także prawo i obowiązek dziecka. Z art. 113 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wynika bezpośrednio, że w odniesieniu do dziecka utrzymywanie kontaktów powinno być nie tylko jego prawem, ale i obowiązkiem. Zgodnie z przepisem art. 113 1 § 1 niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów. Jeżeli rodzice nie są w stanie samodzielnie uregulować zasad spotkań i kontaktów z dzieckiem, decyzję w tym zakresie podejmuje sąd, kierując się dobrem dziecka. Jeśli dziecko jest na takim etapie rozwoju, że może wyrazić swoje zdanie, sąd jest również zobowiązany uwzględnić rozsądne życzenia dziecka. W brzmieniu przepisu art. 96 rodzice wychowują dziecko i kierują nim. Są przy tym obowiązani troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa. Oznacza to, że rodzice winni kształtować charakter dziecka, wyrabiać w nim pożądane cechy. Wychowanie dziecka oznacza również zapewnienie dziecku odpowiednich warunków rozwoju, dbałość o życie i zdrowie dziecka i jego sprawność fizyczną. Kierowanie dzieckiem zaś oznacza kontrolowanie środowiska, w jakim obraca się dziecko, pomoc w wyborze kierunku nauki, sposobu spędzania wolnego czasu, itp. Rodzice wykonują swe obowiązki przy dołożeniu należytej staranności i stosownie do własnych możliwości, do tradycji, warunków środowiskowych i finansowych. Kształtowanie osobowości dziecka, jego charakteru, kierowanie dzieckiem rozwijanie jego zainteresowań najlepiej i najpełniej realizuje się w czasie bezpośredniego przebywania z dzieckiem i spędzania z nim czasu. Należy przy tym mieć na względzie wiek dziecka i jego potrzeby emocjonalne, należy akceptować jego rozsądne wybory i pragnienia, być otwartym na to, nawet jeśli nie przystaje to do wymagań rodzica. Należy rozwijać w dziecku zdolność do samodzielnego podejmowania decyzji, spontaniczność, umiejętność wyrażania potrzeb i uczuć. Wyrobienie takich cech służy należytemu przygotowaniu dziecka do dalszego, samodzielnego funkcjonowania w życiu dorosłym.

Kontakty z dzieckiem obejmują w szczególności przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej. Zgodnie z art. 113 1 § 1, jeżeli dziecko przebywa stale u jednego z rodziców, sposób utrzymywania kontaktów z dzieckiem przez drugiego z nich rodzice określają wspólnie, kierując się dobrem dziecka i biorąc pod uwagę jego rozsądne życzenia; w braku porozumienia rozstrzyga sąd opiekuńczy.

W zasadzie już od pierwszych lat obowiązywania Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego dominuje w orzecznictwie pogląd, zgodnie z którym prawo utrzymywania kontaktów z dzieckiem nie należy do sprawowania władzy rodzicielskiej (uchwała pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z 18.03.1968 r., sygn. akt III CZP 70/66). Teza ta została w późniejszych latach powtórzona między innymi w postanowieniu Sądu Najwyższego z 05.05.2000 r. (sygn. akt II CKN 869/00).

Na mocy art. 576 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego sąd w sprawach dotyczących osoby lub majątku dziecka wysłucha je, jeżeli jego rozwój umysłowy, stan zdrowia i stopień dojrzałości na to pozwala, uwzględniając w miarę możliwości jego rozsądne życzenia.

Sądem właściwym jest sąd rodzinny ze względu na miejsce zamieszkania dzieci.

Kliknij tutaj i zapytaj prawnika online ›

Przykłady

Pan Tomasz z Niemiec

Pan Tomasz mieszkał i pracował w Niemczech przez kilka lat. Po rozwodzie, sąd w Polsce zasądził alimenty na dwoje dzieci, które zostały z matką w kraju. Pan Tomasz regularnie płacił alimenty, jednak w wyniku restrukturyzacji firmy stracił pracę. Przez kilka miesięcy pozostawał bezrobotny, starając się o nowe zatrudnienie. W tym czasie, z powodu braku środków, nie mógł regulować zobowiązań alimentacyjnych. Matka dzieci, nie informując go o możliwościach prawnych, skierowała sprawę do komornika. Pan Tomasz, po znalezieniu nowej pracy, musiał nie tylko spłacić zaległe alimenty, ale również ponieść koszty egzekucji komorniczej. Dodatkowo, utrudniony kontakt z dziećmi pogorszył jego stan psychiczny. W tej sytuacji, pan Tomasz mógł uniknąć wielu problemów, gdyby od razu po utracie pracy złożył wniosek do sądu o ewentualne rozłożenie zaległości na raty lub o czasowe zawieszenie egzekucji, argumentując to trudną sytuacją finansową. Mógł również, zgodnie z przepisami, złożyć środki do depozytu sądowego, gdyby miał trudności z przekazaniem ich bezpośrednio matce dzieci.

 

Pani Anna z Wielkiej Brytanii

Pani Anna pracowała w Wielkiej Brytanii, gdzie mieszkała z mężem i dwójką dzieci. Po rozwodzie, dzieci wróciły z matką do Polski. Sąd polski ustalił alimenty, które pani Anna regularnie przekazywała. Niestety, w wyniku Brexitu i zmian na rynku pracy, pani Anna straciła stabilne zatrudnienie i przez kilka miesięcy pracowała dorywczo, z nieregularnymi dochodami. Z powodu trudności finansowych, miała opóźnienia w płatnościach alimentów. Były mąż pani Anny, wykorzystując sytuację, zaczął utrudniać jej kontakt z dziećmi, twierdząc, że jest niewiarygodna finansowo. Pani Anna, nie znając swoich praw, czuła się bezradna. W tej sytuacji, powinna była niezwłocznie poinformować sąd o swojej trudnej sytuacji finansowej i złożyć wniosek o zmianę wysokości alimentów na czasowy okres lub o rozłożenie zaległości na raty. Mogła również skorzystać z pomocy prawnej, aby uregulować kwestię kontaktów z dziećmi.

 

Pan Jan z Irlandii

Pan Jan pracował w Irlandii i regularnie płacił alimenty na syna, który mieszkał z matką w Polsce. W wyniku pandemii COVID-19, firma, w której pracował pan Jan, zbankrutowała. Przez kilka miesięcy pozostawał bez środków do życia, co uniemożliwiło mu terminowe regulowanie alimentów. Matka dziecka, nie próbując się z nim skontaktować, od razu skierowała sprawę do komornika. Pan Jan, po znalezieniu nowej pracy, stanął przed koniecznością spłaty znacznego zadłużenia, powiększonego o koszty egzekucji. Dodatkowo, relacje z byłą partnerką uległy znacznemu pogorszeniu, co negatywnie wpłynęło na jego kontakty z synem. W tym przypadku, pan Jan mógł uniknąć wielu problemów, gdyby niezwłocznie po utracie pracy skontaktował się z byłą partnerką i poinformował ją o swojej sytuacji. Mógł również złożyć wniosek do sądu o odroczenie terminu płatności lub rozłożenie zaległości na raty, przedstawiając dowody na swoją trudną sytuację finansową.

Podsumowanie

Artykuł porusza problem zadłużenia alimentacyjnego w kontekście utraty pracy i trudności w kontaktach z dziećmi. Kluczowym przesłaniem jest fakt, że utrata pracy nie zwalnia z obowiązku alimentacyjnego, ale istnieją prawne mechanizmy, takie jak depozyt sądowy, wniosek o rozłożenie zaległości na raty czy zmiana wysokości alimentów, które mogą pomóc w uregulowaniu sytuacji. Artykuł podkreśla również znaczenie kontaktów z dziećmi, które są prawem zarówno dziecka, jak i rodzica. W przypadku utrudniania tych kontaktów przez drugiego rodzica, należy skierować sprawę do sądu. Ignorowanie problemu zadłużenia i brak działań prawnych może prowadzić do poważnych konsekwencji, takich jak egzekucja komornicza i pogorszenie relacji rodzinnych. Dlatego w trudnej sytuacji finansowej, związanej z alimentami, należy niezwłocznie podjąć kroki prawne i szukać polubownych rozwiązań, dbając jednocześnie o dobro dziecka i utrzymywanie z nim kontaktu.

Oferta porad prawnych

Potrzebujesz porady prawnej w sprawach rodzinnych, a w szczególności dotyczących alimentów i kontaktów z dziećmi? Oferujemy profesjonalne porady prawne online, dostosowane do Twojej indywidualnej sytuacji. Rozumiemy, jak stresujące i skomplikowane mogą być te kwestie, dlatego zapewniamy dyskretną i kompleksową pomoc prawną bez wychodzenia z domu. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać fachową analizę Twojego przypadku.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296
3. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59

Porady Prawne online

Dlaczego warto?Numer telefonu pozwoli na kontakt
w przypadku podania nieprawidłowego emaila.
Otrzymasz SMS o wycenie i przygotowaniu
głównej odpowiedzi, a także w przypadku
problemów technicznych. Wiele razy podany
numer pomógł szybciej rozwiązać problem.

Zgadzam się na przesyłanie informacji handlowych przez administratora na podany e-mail zgodnie z ustawą z 18.07.02 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (t. j. Dz. U. 2017 poz. 1219, z późn. zm.).

  Wycenę wyślemy do 1 godziny
* W dni robocze w godzinach od 7 do 20.
* W weekendy i święta do 2 godzin.

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Pracujemy 7 dni w tygodniu