Ustalenie, czy ustał obowiązek alimentacyjny

Jak długo trzeba płacić alimenty na dzieci?

W mojej ocenie, w przedstawionym przez Pana przypadku istnieje podstawa do uchylenia obowiązku alimentacyjnego. Zgodnie z treścią art. 135 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego „zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego”.

Zgodnie natomiast z treścią art. 133 § 1 „rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania”.

Artykuł 133 § 1 przewiduje szczególną przesłankę alimentacji dzieci przez rodziców. Jest nią niemożność samodzielnego utrzymania się przez dziecko. Jednak rodzice nie są zobowiązani świadczyć alimentów, jeżeli dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania (zob. art. 103). Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka nie jest ograniczony żadnym sztywnym terminem i nie ustaje w związku z osiągnięciem przez dziecko określonego wieku lub stopnia wykształcenia.

Zasadniczą okolicznością, od której zależy trwanie bądź ustanie tego obowiązku, jest to, czy dziecko jest w stanie utrzymać się samodzielnie. W nauce prawa podnosi się, że wprowadzenie komentowanej regulacji „stanowi podsumowanie orzecznictwa Sądu Najwyższego, który pod rządami poprzednio obowiązujących przepisów dopuszczał możliwość uchylenia się przez rodziców od obowiązku alimentacyjnego względem pełnoletniego dziecka, jeżeli »nie dokłada ono starań w celu uzyskania możliwości samodzielnego utrzymania się«. Sytuacja taka ma miejsce, na przykład gdy pełnoletnie dziecko, już przygotowane do pracy, zaniedbuje studia, z własnej winy nie zdając egzaminów” (tak J. Zatorska, Komentarz do zmiany art. 133, Nb 3). Wskazuje się, że w danych okolicznościach takim zachowaniem może być m.in. „nieuczestniczenie w zajęciach studenckich i brak pozytywnych wyników egzaminów i zaliczeń, powtarzanie roku, niepodjęcie studiów pomimo uzyskania środków finansowych na zapłatę czesnego albo czynszu na najem mieszkania, podejmowanie studiów na kolejnym kierunku itd.” (tak J. Haberko, Charakter prawny relacji, s. 54).

Ustanie obowiązku alimentacyjnego

Z uwagi na to, jeżeli córka obecnie nie uczy się, a w szczególności podjęła zatrudnienie, a więc jak wskazał SN powyżej – może utrzymać się samodzielnie, możliwe jest uchylenie się od ponoszenia obowiązku alimentacyjnego. Nie ma także znaczenia, że córka studiuje zaocznie – jeżeli posiada dobrze płatną pracę, a Pan ma problemy zdrowotne – jak najbardziej uchylenie obowiązku alimentacyjnego jest zasadne i należy tego spróbować.

Z uwagi na powyższe proszę skierować do sądu rejonowego miejsca zamieszkania córki pozew o uchylenie obowiązku alimentacyjnego, powołując się na powyższe okoliczności i zamieszczając materiał dowodowy potwierdzający zatrudnienie córki i brak pobierania nauki. Córka zostanie wezwana na rozprawę i wypytana w tej sprawie – wtedy także wyjaśnią się wszelkie okoliczności.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59