Ładowanie...

Opłaty i utrzymywanie mieszkania przez małżonków w separacji

Autor: Marek Gola • Opublikowane: 2022-06-13 • Aktualizacja: 2025-01-17

Czy mieszkając z małżonkiem, z którym jest się w separacji, a który nie płaci czynszu ani nie „dokłada” się do podstawowych opłat utrzymania mieszkania (nie wspominając o takich rzeczach jak jedzenie czy podstawowe środki do życia), jestem w stanie wyegzekwować od niego odpowiednie należności? Dodam, że sprawa ciągnie się od kilku lat, a wszystkie prośby o wsparcie finansowe na wspólne utrzymywanie mieszkania zostały zignorowane. Jeśli mogę zrobić coś, aby pociągnąć go do odpowiedzialności, to jak i gdzie zacząć?

Opłaty i utrzymywanie mieszkania przez małżonków w separacji

Wspólne zaspokajanie potrzeb rodziny przez małżonków

U podstaw odpowiedzi na Pani pytanie leż art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zgodnie z którym oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Zadośćuczynienie temu obowiązkowi może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Separacja a utrzymywanie mieszkania

Separacja – jak mniemam faktyczna – nie stanowi przeszkody w dochodzeniu pieniędzy na podstawie art. 27. Potrzeby, o których mowa w ww. przepisie, to nie tylko wspólne potrzeby całej rodziny, ale także potrzeby indywidualne poszczególnych jej członków, a zatem także Pani. Dla ustalenia zakresu obowiązku małżonków, o którym mowa w art. 27, właściwa jest reguła, według której stopa życiowa wszystkich członków rodziny powinna być w zasadzie równa (patrz w szczególności pkt I uchwały pełnego składu Izby Cywilnej i Administracyjnej SN z 16 grudnia 1987 r., sygn. akt III CZP 91/86).

Faktyczna separacja nie powoduje z mocy prawa zniesienia obowiązku istniejącego na podstawie art. 27. Nie ulega jednak wątpliwości, iż ma to natomiast wpływ na ukształtowanie i zakres niniejszego obowiązku (tak przede wszystkim J. Gwiazdomorski, „Alimentacyjny” obowiązek…, s. 55–79, w: System...). Przywołać należy stanowisko wyrażone w pkt II uchwały pełnego składu Izby Cywilnej i Administracyjnej Sądu Najwyższego z 16 grudnia 1987 r., sygn. akt III CZP 91/86, powołane w uwadze 6., zgodnie z którym „separacja nie powinna wywierać ujemnego wpływu na możliwość zaspokajania potrzeb dzieci i jego zakres (według równej stopy życiowej wszystkich członków rodziny), a potrzeb tych w praktyce nie da się oddzielić od potrzeb tego z małżonków, przy którym dzieci pozostały”.

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Pozew o alimenty od męża

Mając na uwadze powyższe, w chwili obecnej może Pani wystąpić do sądu rejonowego wydział rodzinny i nieletnich z powództwem o zapłatę alimentów tytułem przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny. Pozew nie podlega opłacie. Niemniej, by skutecznie dochodzić takich należności, zasadne byłoby zebranie dowodów na okoliczność ich ponoszenia, tj. na okoliczność ich wysokości oraz tytułu należności – opłaty za mieszkanie, media, wyżywienie oraz inne. Gdy będzie Pani czyniła zakupy, proszę brać faktury na swoje dane. Wystarczy, że poda Pani swój NIP w kasie, a wówczas uzyska Pani należność.

Kliknij tutaj i zapytaj prawnika online ›

Przykłady

Ignorowanie próśb o partycypację w kosztach

Anna i Marek są w separacji od dwóch lat, ale nadal mieszkają razem w dwupokojowym mieszkaniu, którego najemcą jest Anna. Marek, po wyprowadzeniu się z sypialni do salonu, przestał dokładać się do opłat. Anna wielokrotnie prosiła go o partycypację w kosztach czynszu, mediów i internetu, argumentując, że oboje korzystają z mieszkania. Marek konsekwentnie ignorował te prośby, twierdząc, że skoro Anna jest najemcą, to ona ponosi odpowiedzialność za opłaty. Sytuacja stała się napięta, a Anna, obciążona całością kosztów, zaczęła mieć problemy finansowe. Ten przykład ilustruje sytuację, w której jeden z małżonków całkowicie uchyla się od obowiązku ponoszenia kosztów utrzymania wspólnego mieszkania, pomimo korzystania z niego.

 

Częściowe i nieregularne wpłaty

Katarzyna i Piotr są w separacji od roku. Nadal mieszkają razem w mieszkaniu stanowiącym ich współwłasność. Uzgodnili ustnie, że będą dzielić koszty po połowie. Piotr jednak wpłaca pieniądze nieregularnie i w różnych kwotach, często znacznie niższych od umówionej połowy. Tłumaczy to chwilowymi problemami finansowymi. Katarzyna, chcąc uniknąć konfliktów, początkowo akceptowała tę sytuację. Z czasem jednak, wobec ciągłych niedopłat, zaczęła odczuwać frustrację i poczucie niesprawiedliwości. Ten przykład pokazuje problem z egzekwowaniem ustnych ustaleń i trudności związane z nieregularnymi wpłatami, które destabilizują budżet domowy.

 

Różne standardy życia i spór o podział kosztów

Magda i Tomasz są w separacji, ale mieszkają w dużym domu, który był ich wspólną własnością. Przed separacją prowadzili wystawny tryb życia. Po separacji Magda chce utrzymać dotychczasowy standard, podczas gdy Tomasz uważa, że należy ograniczyć wydatki. Spierają się o podział kosztów utrzymania domu, takich jak ogrzewanie, sprzątanie, ogrodnik. Magda argumentuje, że Tomasz powinien partycypować w kosztach na dotychczasowym poziomie, ponieważ ma wyższe dochody. Tomasz natomiast uważa, że powinien płacić tylko za część odpowiadającą jego realnemu zużyciu i potrzebom. Ten przykład ilustruje sytuację, w której rozbieżne oczekiwania co do standardu życia po separacji prowadzą do konfliktu o podział kosztów utrzymania wspólnego miejsca zamieszkania.

Podsumowanie

Obowiązek przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, wynikający z art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, dotyczy obojga małżonków, także w sytuacji faktycznej separacji. Oznacza to, że nawet jeśli małżonkowie nie mieszkają razem w pełni, ale nadal formalnie są małżeństwem, każdy z nich powinien, stosownie do swoich możliwości, partycypować w kosztach utrzymania rodziny, w tym mieszkania. Separacja nie zwalnia automatycznie z tego obowiązku, choć może wpływać na jego zakres. W przypadku, gdy jeden z małżonków uchyla się od ponoszenia kosztów, drugi ma prawo dochodzić swoich roszczeń przed sądem, składając pozew o alimenty na zaspokojenie potrzeb rodziny. Kluczowe jest gromadzenie dowodów potwierdzających ponoszone wydatki, takich jak faktury i rachunki. Warto pamiętać, że dążenie do równej stopy życiowej wszystkich członków rodziny jest istotnym kryterium przy ustalaniu zakresu tego obowiązku.

Oferta porad prawnych

Potrzebujesz porady prawnej w zakresie podziału kosztów utrzymania mieszkania w trakcie separacji? Zmagasz się z problemem niepłacącego współmałżonka i nie wiesz, jak wyegzekwować należne Ci środki? Oferujemy profesjonalne porady prawne online, dostosowane do Twojej indywidualnej sytuacji. Skontaktuj się z nami, a nasi doświadczeni prawnicy pomogą Ci zrozumieć Twoje prawa i wskażą optymalne rozwiązania. Zapewniamy poufność i rzetelne podejście do każdej sprawy. Uzyskaj szybką i kompleksową pomoc prawną bez wychodzenia z domu.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
2. Punkt I uchwały pełnego składu Izby Cywilnej i Administracyjnej SN z 16 grudnia 1987 r., sygn. akt III CZP 91/86
3. Punkt II uchwały pełnego składu Izby Cywilnej i Administracyjnej Sądu Najwyższego z 16 grudnia 1987 r., sygn. akt III CZP 91/86

Porady Prawne online

Dlaczego warto?Numer telefonu pozwoli na kontakt
w przypadku podania nieprawidłowego emaila.
Otrzymasz SMS o wycenie i przygotowaniu
głównej odpowiedzi, a także w przypadku
problemów technicznych. Wiele razy podany
numer pomógł szybciej rozwiązać problem.

Zgadzam się na przesyłanie informacji handlowych przez administratora na podany e-mail zgodnie z ustawą z 18.07.02 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (t. j. Dz. U. 2017 poz. 1219, z późn. zm.).

  Wycenę wyślemy do 1 godziny
* W dni robocze w godzinach od 7 do 20.
* W weekendy i święta do 2 godzin.

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Pracujemy 7 dni w tygodniu