Obowiązki dorosłych dzieci wobec rodziców, czyli alimenty na rodziców

Obowiązek alimentacyjny dzieci wobec rodziców

Jedynym sposobem uzyskania środków od dzieci mamy jest podanie ich o alimenty. Musi to zrobić mama albo Pani jako jej pełnomocnik.

Zgodnie z art. 128 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (K.r.o.) – obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Pokrewieństwo oznacza istnienie stosunku opartego na pochodzeniu od wspólnego przodka. Powód i pozwany jako ojciec i syn są krewnymi w linii prostej w rozumieniu art. 61⁷ K.r.o. Stosownie zaś do art. 129 § 1 K.r.o. obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem; jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych – obciąża bliższych stopniem przed dalszymi. Wobec tego obowiązek utrzymania rodziców obciąża dzieci, które należą do grupy zstępnych, albowiem łączy ich najbliższy stopień pokrewieństwa.

Alimenty, gdy rodzic żyje w niedostatku

Zwrócić jednak należy uwagę, iż w myśl art. 133 § 2 K.r.o. – poza wypadkiem obowiązku alimentacyjnego rodziców wobec dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, uprawnionym do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku. Pojęcie niedostatku było szczegółowo analizowane w orzecznictwie Sądu Najwyższego oraz doktrynie. Zgodnie z prezentowanym stanowiskiem pojęcie niedostatku nie tylko odnosi się do takiego stanu, gdy uprawniony do alimentacji nie posiada żadnych środków utrzymania, lecz określa także i taką sytuację materialną osoby uprawnionej, gdy nie może ona w pełni zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb (orzeczenie SN z 29.09.1958 r. 2 Cr 817/57 , OSPiKA 1959/11/294 ). Jednocześnie, w kolejnych orzeczeniach Sądu Najwyższego, wyraźnie zaznaczono, że zaspokojenie potrzeb każdego człowieka powinno nastąpić przede wszystkim z jego własnych środków. Dotyczy to dochodów z pracy, z majątku, ze świadczeń z ubezpieczenia lub zabezpieczenia społecznego. Za osoby znajdujące się w niedostatku należy zatem uważać osoby, które własnymi siłami nie są w stanie zaspokoić usprawiedliwionych potrzeb z uzyskiwanych dochodów.

Oddalenie powództwa o alimenty na rodzica ze względu na zasady współżycia społecznego

Musi Pani jednak mieć na uwadze, że sąd może oddalić powództwo ze względu na zasady współżycia społecznego – fakt, iż dzieci wychowywała babcia – uznając żądanie alimentów jako sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (art. 144 1 K.r.o.). Zasady współżycia społecznego to nieskodyfikowane normy postępowania, funkcjonujące powszechnie w społeczeństwie i mające na celu ochronę społecznie akceptowanych wartości (czyli stanów rzeczy) lub dóbr niematerialnych. Ogólnie rzecz ujmując, uprawnionym jest przyjęcie, że przez zasady współżycia społecznego, należy rozumieć podstawowe zasady etycznego i uczciwego postępowania.

Zasady współżycia społecznego, w rozumieniu art. 144 1 K.r.o., są pojęciem pozostającym w nierozłącznym związku z całokształtem okoliczności danej sprawy i w takim całościowym ujęciu wyznaczają podstawy, granice i kierunki jej rozstrzygnięcia w wyjątkowych sytuacjach, które przepis ten ma na względzie. Dlatego do zastosowania tego przepisu konieczna jest ocena całokształtu szczególnych okoliczności danego rozpatrywanego wypadku w ścisłym powiązaniu nadużycia prawa z konkretnym stanem faktycznym.

Pozew o alimenty od dzieci

Jest to jednak jedyny sposób na uzyskanie środków na opiekę. Pokrycie usprawiedliwionych potrzeb. Pozew o alimenty należy złożyć w sądzie rejonowym – sądzie rodzinnym właściwym ze względu na miejsce zamieszkania mamy. Pozwać należy wszystkie dzieci, które nie chcą partycypować w pokrywaniu usprawiedliwionych potrzeb mamy.