Ile mogą wynosić alimenty na dzieci od matki?

Od czego zależy wysokość alimentów?

Niestety wysokość roszczenia alimentacyjnego zależy od bardzo wielu czynników – w szczególności usprawiedliwionych i wykazanych potrzeb dziecka oraz majątkowych możliwości zobowiązanego rodzica. Dodatkowo sąd przy ustalaniu alimentów rozstrzyga także, na podstawie osobistych starań rodzica zobowiązanego, częstotliwość kontaktów, sytuację majątkową drugiego rodzica. Nie bez znaczenia jest także rejon zamieszkiwania – zazwyczaj w większych miastach obowiązek alimentacyjny jest wyższy. Nie ma więc żadnych sztywnych reguł w tym zakresie oraz przedziałów – alimenty zależą od konkretnego stanu faktycznego.

Zgodnie z art. 135 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego „zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego”. Najsilniejszym obowiązkiem alimentacyjnym jest obowiązek rodziców względem małoletniego dziecka. W świetle orzecznictwa dzieci mają prawo do równej z rodzicami stopy życiowej, niezależnie od tego, czy żyją z nimi wspólnie, czy też oddzielnie. Sąd Najwyższy podkreśla, że rodzice zobowiązani są dzielić się z małoletnimi dziećmi nawet bardzo skromnymi dochodami.

Zaspokojenie potrzeb dziecka może wymagać naruszenia przez rodziców substancji ich majątku. Obowiązek alimentacyjny względem małoletniego dziecka obejmuje dostarczanie nie tylko środków utrzymania, lecz także wychowania do czasu usamodzielnienia się dzieci. Nie wiem, w jakim wieku są Pana dzieci, jednak ma to wpływ na obowiązek alimentacyjny, albowiem im młodsze dziecko, tym obowiązek alimentacyjny jest co do zasady niższy. Inne są bowiem potrzeby dzieci starszych, a inne młodszych. Potrzeby utrzymania mają charakter konsumpcyjny, ich zaspokojenie polega na zapewnieniu uprawnionemu mieszkania, wyżywienia, odzieży, leczenia, pielęgnacji w chorobie itp.

Zaspokojenie potrzeb dziecka

Zaspokojenie potrzeb dziecka w zakresie wychowania następuje przez zapewnienie mu nie tylko środków materialnych, lecz także osobistej troski o jego rozwój fizyczny i umysłowy oraz przygotowanie go do samodzielnego życia w społeczeństwie. Jeżeli więc zarobki matki są bardzo wysokie, a nie utrzymuje ona zbytniego kontaktu z dziećmi i kontakt jest znikomy, obowiązek alimentacyjny powinien być wyższy. Ciężko określić go dokładnie, albowiem obowiązek alimentacyjny regulowany jest różnie w całym kraju – zależy od wielkości miasta, danego regionu, sposobu życia dzieci, wydatków na dzieci i ich usprawiedliwionych potrzeb.

Warto zwrócić uwagę także na orzeczenie, iż „(…) osoba, na której ciąży ustawowy obowiązek alimentacyjny, a zwłaszcza obowiązek alimentacyjny względem swych nieletnich dzieci, powinna w celu zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego dążyć do pełnego i właściwego wykorzystania swych sił, kwalifikacji i zdolności zarobkowej, jeśli istnieją ku temu realne możliwości. Zakres zatem obowiązku alimentacyjnego może i powinien być większy od wynikającego z faktycznych zarobków i dochodów zobowiązanego, jeżeli przy pełnym i właściwym wykorzystaniu jego sił, zarobki i dochody byłyby większe, a istniejące warunki społeczno-gospodarcze i ważne przyczyny takiemu wykorzystaniu nie stoją na przeszkodzie” (orzeczenie SN z 9.01.1959 r., sygn. akt III CR 212/58).

W wyroku z 5.05.1998 r. (sygn. akt I CKN 284/98) SN podkreślił, że „zakres usprawiedliwionych potrzeb dziecka powinien być ustalony w ten sposób, aby w razie ich zaspokojenia stopa życiowa dziecka była taka sama jak stopa życiowa rodziców. (…) Słusznie jednak zauważa się przy tym, że nie chodzi tu o mechaniczny podział osiąganych przez rodziców dochodów, ale o zbliżone z rodzicami zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb dzieci, przy uwzględnieniu ich wieku, stanu zdrowia, kierunku szkolenia oraz innych indywidualnych okoliczności (…)”.

„Usprawiedliwione potrzeby powinny być oceniane »nie tylko na podstawie wieku«, lecz również miejsca pobytu dziecka, jego środowiska, możliwości zarobkowych zobowiązanych do jego utrzymania i całego szeregu okoliczności każdego konkretnego wypadku” (wyr. SN z 10.10.1969 r., sygn. akt III CRN 350/69).

Z uwagi na powyższe, jak Pan widzi, nie ma sztywnych reguł oraz przedziału określania obowiązku alimentacyjnego. Sąd każdorazowo orzeka na podstawie konkretnego przypadku, biorąc pod uwagę potrzeby dziecka, możliwości zarobkowe i majątkowe rodzica, jego osobiste starania i wkład w opiekę nad dziećmi oraz ustalone w danym regionie zwyczaje.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
2. Orzeczenie Sądu Najwyższego z 9 stycznia 1959 r., sygn. akt III CR 212/58
3. Wyrok Sądu Najwyższego z 5 maja 1998 r. sygn. akt I CKN 284/98
4. Wyrok Sądu Najwyższego z 10 października 1969 r., sygn. akt III CRN 350/69
9. Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń - Dz.U. 1971 nr 12 poz. 114