Ładowanie...

Kiedy alimenty po rozwodzie wygasają z mocy prawa?

Autor: Katarzyna Bereda • Opublikowane: 2025-09-10

Płacę alimenty od ośmiu lat, rozwód był bez orzeczenia o mojej winie. Niedługo przechodzę na emeryturę, więc mój dochód znacząco zmaleje. Czy mogę starać się o zniesienie alimentów? Kiedy wygasają z mocy prawa?

Kiedy alimenty po rozwodzie wygasają z mocy prawa?

Obowiązek alimentacyjny po rozwodzie

Jeżeli alimenty zostały określone przez sąd na byłą żonę, a nie został Pan uznany za wyłącznie winnego rozpadu małżeństwa, to obecnie, gdy minęło już ponad 8 lat od ustania małżeństwa, może Pan domagać się uchylenia tego obowiązku.

Zgodnie z art. 60 § 1 Kodeksu rodzinnego „małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego”.

Zgodnie natomiast z § 3 powyższej regulacji „obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa. Jednakże gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni”.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Niedostatek byłego małżonka

Przesłanką tzw. zwykłego obowiązku alimentacyjnego po rozwiązaniu małżeństwa jest niedostatek uprawnionego, którym nie może być małżonek uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia (art. 60 § 1). Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Pojęcia te należy rozumieć i stosować tak, jak na gruncie art. 133 § 2 oraz art. 135 § 1 i 136. Na szerszą uwagę zasługują jednak te orzeczenia SN dotyczące rozumienia niedostatku w świetle art. 60 § 1 KRO, które zapadły na gruncie stanów faktycznych charakterystycznych dla obowiązku alimentacyjnego obciążającego rozwiedzionego małżonka (zob. poniżej).

Artykuł 60 § 3 przewiduje szczególne przypadki wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego rozwiedzionego małżonka. Obowiązek ten wygasa:

  • wskutek zawarcia przez małżonka uprawnionego nowego małżeństwa;
  • z upływem lat 5 od orzeczenia rozwodu, gdy zobowiązanym jest małżonek, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności obowiązek ten ulegnie przedłużeniu (tak Wytyczne SN z 1987 r., teza XIV). Jeżeli zobowiązany do alimentacji jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, jego obowiązek alimentacyjny wygasa z upływem 5 lat od orzeczenia rozwodu (art. 60 § 3 zd. 2 in principio).

Norma ta znajduje zastosowanie wyłącznie, gdy żaden z małżonków nie został uznany winnym rozkładu pożycia, albo skutek ten powstał przez zgłoszenie w postępowaniu rozwodowym zgodnego żądania zaniechania orzekania o winie (art. 57 § 2). Sąd może jednak, na żądanie uprawnionego, przedłużyć czas trwania obowiązku alimentacyjnego, jeżeli zachodzą „wyjątkowe okoliczności” (art. 60 § 3 zd. 2 in fine).

Termin 5 lat biegnie od daty uprawomocnienia się wyroku orzekającego rozwód. Z uwagi na powyższe, jeżeli upłynął okres 5 lat od uprawomocnienia się wyroku rozwodowego, powinien Pan wystąpić do sądu rejonowego miejsca zamieszkania żony o wygaśnięcie tego obowiązku.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Przykłady

Alimenty po rozwodzie bez winy – 8 lat później
Pan Marek płaci alimenty byłej żonie od 8 lat. Nie został uznany za winnego rozpadu małżeństwa, a była żona nie wyszła ponownie za mąż. Ponieważ minęło ponad 5 lat, może teraz złożyć wniosek o uchylenie obowiązku alimentacyjnego.

Nowe małżeństwo byłej żony
Pani Anna otrzymywała alimenty od byłego męża, z którym rozwiodła się bez orzekania o winie. Po 3 latach wyszła za mąż ponownie – obowiązek alimentacyjny wygasł automatycznie z chwilą zawarcia nowego małżeństwa.

Emerytura i spadek dochodów
Pan Stanisław przeszedł na emeryturę i jego dochody znacząco się zmniejszyły. Choć od rozwodu minęło 6 lat, a była żona nadal nie pracuje, może wnioskować do sądu o obniżenie alimentów, powołując się na pogorszenie swoich możliwości finansowych.

Podsumowanie

Obowiązek alimentacyjny wobec byłego małżonka, jeśli rozwód nastąpił bez orzekania o winie, co do zasady wygasa po 5 latach od rozwodu – chyba że sąd przedłuży go z uwagi na wyjątkowe okoliczności. W przypadku pogorszenia sytuacji finansowej lub po upływie tego terminu można wnioskować o uchylenie lub zmniejszenie alimentów.

Oferta porad prawnych

Zastanawiasz się, czy nadal musisz płacić alimenty byłemu małżonkowi? Skontaktuj się z nami – przeanalizujemy Twoją sytuację i pomożemy przygotować odpowiedni wniosek do sądu.

Źródła:

Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59

Porady Prawne online

Dlaczego warto?Numer telefonu pozwoli na kontakt
w przypadku podania nieprawidłowego emaila.
Otrzymasz SMS o wycenie i przygotowaniu
głównej odpowiedzi, a także w przypadku
problemów technicznych. Wiele razy podany
numer pomógł szybciej rozwiązać problem.

Zgadzam się na przesyłanie informacji handlowych przez administratora na podany e-mail zgodnie z ustawą z 18.07.02 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (t. j. Dz. U. 2017 poz. 1219, z późn. zm.).

  Wycenę wyślemy do 1 godziny
* W dni robocze w godzinach od 7 do 20.
* W weekendy i święta do 2 godzin.

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Pracujemy 7 dni w tygodniu