Dług alimentacyjny, jak go obniżyć lub anulować?

Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dzieci

Jeżeli alimenty są wciąż od Pana pobierane – pomimo samodzielności córki – to powinien Pan w pierwszej kolejności wystąpić do sądu o uchylenie niniejszego obowiązku. Zgodnie bowiem z treścią art. 135 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (K.r.o.): „Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.”.

Zgodnie natomiast z treścią art. 133 § 1 K.r.o.: „Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.”.

Artykuł 133 § 1 K.r.o. przewiduje szczególną przesłankę alimentacji dzieci przez rodziców. Jest nią niemożność samodzielnego utrzymania się przez dziecko. Jednak rodzice nie są zobowiązani świadczyć alimentów, jeżeli dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania (zob. art. 103 K.r.o.).

Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka nie jest ograniczony żadnym sztywnym terminem i nie ustaje w związku z osiągnięciem przez dziecko określonego wieku lub stopnia wykształcenia. Zasadniczą okolicznością, od której zależy trwanie bądź ustanie tego obowiązku, jest to, czy dziecko jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Rodzice mogą być zobowiązani świadczyć alimenty dziecku pełnoletniemu w szczególności, jeżeli kształci się, jest dotknięte niepełnosprawnością lub chorobą. W orzecznictwie wskazuje się, że orzekając o tym obowiązku, należy brać pod uwagę, czy osobiste zdolności i cechy charakteru dziecka pełnoletniego pozwalają na rzeczywiste kontynuowanie przez nie kształcenia.

Sądowne uchylenie alimentów

Mając powyższe na uwadze, a także opinię orzecznictwa, podnoszę, iż jeżeli w chwili obecnej córka jest dorosła i utrzymuje się samodzielnie, a Pan zmaga się z problemami zdrowotnymi, jest jak najbardziej zasadne i powinno być uwzględniona przez sąd. W nauce prawa podnosi się, że wprowadzenie komentowanej regulacji „stanowi podsumowanie orzecznictwa Sądu Najwyższego, który pod rządami poprzednio obowiązujących przepisów dopuszczał możliwość uchylenia się przez rodziców od obowiązku alimentacyjnego względem pełnoletniego dziecka jeżeli »nie dokłada ono starań w celu uzyskania możliwości samodzielnego utrzymania się«. Sytuacja taka ma miejsce, na przykład gdy pełnoletnie dziecko, już przygotowane do pracy, zaniedbuje studia, z własnej winy nie zdając egzaminów (…)” (tak J. Zatorska, Komentarz do zmiany art. 133, Nb 3). Wskazuje się, że w danych okolicznościach takim zachowaniem może być m.in. „nieuczestniczenie w zajęciach studenckich i brak pozytywnych wyników egzaminów i zaliczeń, powtarzanie roku, niepodjęcie studiów pomimo uzyskania środków finansowych na zapłatę czesnego albo czynszu na najem mieszkania, podejmowanie studiów na kolejnym kierunku itd.” (tak J. Haberko, Charakter prawny relacji, s. 54).

Porozumienie z wierzycielem alimentacyjnym i umorzenie egzekucji

W dalszej części natomiast, powinien Pan porozmawiać z córką lub komornikiem, jaki wierzyciel domaga się długu – czy jest to córka, czy może fundusz alimentacyjne, albowiem to on zastępczo mógł pokrywać należne córce alimenty.

Jeżeli wierzytelności dochodzi tylko córka, może się Pan z nią porozumieć, aby złożyła wniosek o umorzenie egzekucji. Jeżeli natomiast wierzycielem jest fundusz, również może Pan wystąpić o umorzenie całkowite lub częściowe – procedura jest jednak sformalizowana i wymaga dowodzenia swoich racji.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59