Dobrowolne alimenty po rozwodzie, kto powinien utrzymywać dorosłe dziecko po jego wyprowadzce?

Alimenty na rzecz pełnoletniego dziecka

Dziecko mające 22 lata to w świetle prawa polskiego osoba pełnoletnia, a rodzic jest przedstawicielem ustawowym dziecka niepełnoletniego – czyli tylko do ukończenia 18 lat.

Niepełnoletni potomek pozostaje pod władzą rodzicielską i nie może działać we własnym imieniu, a jedynie przez swojego przedstawiciela ustawowego, a więc rodzica. Sytuacja ta znacznie zmienia się, kiedy dziecko osiąga pełnoletność. Ustaje wtedy władza rodzicielska, przedstawicielstwo ustawowe przestaje obowiązywać, a dziecko uzyskuje pełną zdolność do czynności prawnych i może się samodzielnie reprezentować. W związku z tym to właśnie dziecko powinno od tego momentu otrzymywać należne mu alimenty.

Dziecko w wieku ponad 18 lat może zażądać przekazywania alimentów bezpośrednio sobie, ze wskazaniem sposobu przekazywania (np. rachunek bankowy) lub inny uzgodniony ze zobowiązanym rodzicem, ewentualnie udzielić drugiemu rodzicowi pełnomocnictwa do odbioru alimentów ze wskazaniem, iż mają one być przekazywane na rachunek tego rodzica.

Wyprowadzka dziecka miała swoje przyczyny. Najwyraźniej dziecko jest w stanie zamieszkać oddzielnie (abstrahując od tego, czy ma takie możliwości ekonomiczne, by wynająć mieszkanie lub je zakupić albo co najmniej pokrywać koszty jego utrzymania i korzystania z mediów).

Sytuacja jest prosta, gdy pełnoletnie dziecko złoży oświadczenie, w którym wskaże, czy alimenty mają być uiszczane bezpośrednio do jego rąk, czy też nadal do rąk jego rodzica. Jeśli jednak pełnoletnie dziecko nie złoży takiego oświadczenia, alimenty należy z własnej inicjatywy przekazywać bezpośrednio na rzecz pełnoletniego dziecka, co wymagałoby działania z Pana strony celem uzyskania wskazania lub ustalenia sposobu przekazywania alimentów.

Obowiązek alimentacyjny wobec pełnoletniego dziecka

Oczywiste jest, że jeżeli dziecko nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, a do tego uczy się (zdobywa zawód i nie zawala nauki), to do jego utrzymania powinni przyczyniać się oboje rodzice. Jak bowiem wskazują przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

„Art. 133. § 1. Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

§ 2. Poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku.

§ 3. Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się”.

Oczywiście może uznać, że dziecko jest w stanie utrzymać się samodzielnie lub dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Co prowadzi do wniosku, że w takim przypadku dziecko nie powinno już otrzymywać alimentów od żadnego z rodziców, poza przypadkiem, gdyby nie uczyło się jeszcze, a przy samodzielnym zamieszkiwaniu znajdowało się w niedostatku.

Tak zwane pewne sprawiedliwe zasady tak naprawdę nie istnieją. Każdy przypadek jest analizowany indywidualnie, celem stwierdzenia, czy dziecko jest w stanie utrzymać się samodzielnie lub ma takie możliwości (np. zdobyte wykształcenie, praca), czy posiada majątek, z którego dochody wystarczają na jego utrzymanie, czy nie znajduje się w niedostatku.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59